Dorosły człowiek i ADHD. Nieoczywiste oblicza zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.

Termin ADHD zadomowił się w potocznym języku. O osobie, a zwłaszcza o dziecku, które nie może usiedzieć w miejscu, powiemy, że na pewno ma ADHD. Upowszechnienie pojęcia ma pozytywne, ale i negatywne strony. Nadpobudliwość ruchowa z deficytem uwagi stała się znana szerszemu gronu, ale sam problem bywa bagatelizowany, bo przecież można z tego wyrosnąć, bo w powszechnej opinii, to minie. Stwierdzenie czy ktoś rzeczywiście ma ADHD, czyli Attention Deficit Hyperactivity Disorder nie jest takie proste i oczywiste. A zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi wcale nie musi minąć wraz z wiekiem.

Czym objawia się zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi?

Repertuar możliwych objawów ADHD jest bardzo szeroki. Najbardziej charakterystyczna jest wzmożona ruchliwość. Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym mogą nie zauważać grożącego im niebezpieczeństwa wynikającego z jakiejś aktywności. Pojawia się też problem ze skupieniem uwagi. Trudność sprawia siedzenie w ławce, wykonywanie poleceń czy podążanie za instrukcją. Dzieci z ADHD mogą być impulsywne, co negatywnie wpływa na zawieranie znajomości, szkolnych przyjaźni. Dorosły z ADHD niekoniecznie jest ruchliwy ponad miarę, ale miewa problemy z organizacją czasu, zarówno w życiu prywatnym, jak i w domu. Sporą trudność sprawia też ukończenie rozpoczętych działań, zwłaszcza gdy są wieloetapowe i rozległe. Osoby dorosłe z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej są niecierpliwe, podejmują pochopne decyzje i mogą błędnie oceniać ryzyko. Z drugiej strony często nadmiernie reagują na stres, odczuwają ciągły niepokój. 

Diagnoza i leczenie ADHD

Diagnoza ADHD wcale nie jest prosta i wymaga współpracy lekarza psychiatry i psychologa. Najczęściej ADHD stwierdza się u chłopców, nie oznacza to jednak, że nie dotyczy ono dziewczynek. W przypadku osób dorosłych diagnozę może postawić psycholog, ale jeżeli konieczna jest farmakoterapia i tak należy udać się do psychiatry. Leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi obejmuje spotkania z psychologiem (interwencje psychologiczne), psychoterapię i leczenie farmakologiczne. Psychoterapia osób z ADHD jest szczególnie zalecana, gdy osoba z nadpobudliwością psychoruchową ma dodatkowe problemy takie jak: niska samoocena, stany lękowe i depresyjne. Rozmowy z psychologiem mogą pomóc dziecku, jak i dorosłemu z radzeniem sobie z silnymi emocjami czy poprawić kompetencje społeczne. Wprowadzenie leków pozwala zmniejszyć objawy i ułatwić codzienne funkcjonowanie. 

Jakie są skutki nierozpoznanego i nieleczonego ADHD?

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi to zaburzenie neurobehawioralne, mające silny wpływ na życie codzienne. Dziecko z nierozpoznanym ADHD ma większą trudność w osiągnięciu dobrych wyników szkolnych niż jego rówieśnicy. W życiu dorosłym to samo dotyczy ścieżki kariery, zdobycia i utrzymania pracy. Osoba z ADHD może być gorzej odbierana przez otoczenie, które nie rozumie jej impulsywności, wybuchów złości i ciągłej potrzeby bycia w ruchu. Negatywnie odbija się to także na relacji w związku. Taki człowiek może zacząć odczuwać lęk, doświadczyć stanów depresyjnych, a sytuacja socjoekonomiczna często znacząco wpływa na niższą samoocenę. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej wpływa na zdrowie fizyczne. U osób z ADHD statystycznie częściej niż u pozostałych dochodzi do różnych wypadków i urazów. 

Tak, dorosły może mieć ADHD, gdyż ono wcale nie jest tylko i wyłącznie zaburzeniem występującym u dzieci. Dorosłej osobie z zespołem deficytu uwagi codzienne funkcjonowanie przysparza wielu trudności. Ciężko jest się jej skupić, a tego wymaga praca. Problemem stają się domowe obowiązki. Impulsywność utrudnia nawiązywanie relacji, zwłaszcza tych bliższych. Jeżeli rozpoznamy któryś z objawów u siebie, warto udać się na konsultację do psychologa. Pomoże on w rozpoznaniu objawów, postawi właściwą diagnozę i zaproponuje rozwiązania, które ułatwią funkcjonowanie.